تعیین اثربخشی دوره‌های آموزشی ضمن خدمت با استفاده از مدل Kirkpatrick: مطالعه موردی دوره آموزشی احیای قلبی- ریوی در پرستاران بیمارستان افضلی‌پور کرمان

زمینه و هدف: آموزش منابع انسانی به خصوص پرستاران شاغل در بیمارستان‌ها، نوعی سرمایه‌گذاری محسوب می‌گردد که اگر به درستی برنامه‌ریزی و اجرا شود و اثربخش باشد، می‌تواند بازده اقتصادی قابل ملاحظه‌ای داشته باشد. هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین اثربخشی دوره آموزشی احیای قلبی- ریوی (Cardiopulmonary resuscitation یا CPR) بر اساس مدل Kirkpatrick بود. روش کار: این پژوهش از نوع مداخله‌ای بود که بر روی پرستاران بیمارستان افضلی‌پور کرمان در شش ماه دوم سال 1393 و شش ماه اول سال 1394 انجام گردید. برای ارزشیابی اثربخشی، از مدل چهار سطحی Kirkpatrick استفاده شد. تعداد پرستاران مطالعه، 45 نفر (20 نفر در گروه مورد و 25 نفر در گروه شاهد) بود. گروه مورد در کارگاه چهار ساعته CPR شرکت نمودند. داده‌ها بر اساس پرسش‌نامه‌های محقق ساخته و پرونده‌های بیمارستانی جمع‌آوری گردید. یافته‌ها: شرکت‌کنندگان از دوره آموزشی CPR رضایت داشتند و اختلاف معنی‌داری بین میانگین نمرات سه بار اندازه‌گیری در سطح یادگیری مشاهده شد (001/0 > P) و دوره آموزشی در سطح یادگیری در گروه مورد مؤثر بود. مقایسه میانگین نمرات سطح یادگیری در گروه مورد و شاهد اختلاف معنی‌داری را نشان نداد (260/0 = P). اختلاف میانگین نمرات سطح رفتار در گروه مورد قبل و بعد از برگزاری دوره آموزشی معنی‌دار نبود (910/0 = P). تفاوت معنی‌داری بین میانگین نمرات سطح رفتار در گروه‌های مورد و شاهد وجود نداشت. نتایج آزمون 2c نشان داد که دوره آموزشی در سطح نتایج مدل Kirkpatrick تأثیری نداشت (540/0 = P) و اثربخشی کلی دوره آموزشی، 51/32 درصد بود. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر، اثربخشی دوره آموزشی در سطح قابل قبولی نمی‌باشد. از آن‌جا که بیمارستان‌ها سالیانه هزینه و زمان زیادی را صرف برگزاری چنین دوره‌های آموزشی می‌کنند، لازم است مدیران برای برنامه‌ریزی و اجرای چنین دوره‌هایی بازنگری انجام دهند.